Εάν…. είχαμε στα χέρια μας μόνο αυτό το απόσπασμα από τα ΣΤΟΙΧΕΙΑ του Ευκλείδη, από αυτόν τον μισοφαγωμένο Πάπυρο του Οξυρρύγχου, ίσως να μην είχαμε τώρα διαδίκτυο, επειδή προϋπόθεση θα ήταν να έχουμε βρει, πει και γράψει ξανά αυτά που είχε βρει ο Ευκλείδης. Ίσως, μάλιστα, να είχαμε επανέλθει σε ένα τέτοιο σημείο πολιτισμικό, όπου στο λείψανο αυτό του ευρεθέντος παπύρου, να αποδίδαμε κάποιες θεραπευτικές ιδιότητες, παρασυρόμενοι και από αυτό το ... «παράδοξο» γεωμετρικό σχήμα στα κάτω δεξιά του… Αλλά τι λέω «γεωμετρικό». Δεν θα ξέραμε ίσως ακόμα την Γεωμετρία.
Για καλή μας τύχη τα Στοιχεία του Ευκλείδη, έχουν ακέραια σωθεί σε άλλους παπύρους.
Λείψανα
Συνέθεσα 17 fragmenta antiqua για cimbel, ως ένα στοχαστικό παιχνίδι πάνω στο θέμα της ανάγνωσης του παρελθόντος μέσα από φθαρμένα τεκμήριά του που μας χαρίζει η επιείκεια του χρόνου. Η υπόθεση του έργου είναι ότι πέφτει στα χέρια μου ένας αρχαίος πάπυρος μισοφαγωμένος απ’ την υγρασία των αιώνων. Πρόκειται, μάλλον, για ένα μικρό μουσικό ανθολόγιο. Στα διατηρημένα μέρη του σώζονται αποσπάσματα από 17 μουσικά κομμάτια. Μεταφέρω τις ευανάγνωστες μουσικές φράσεις στη σύγχρονη σημειογραφία και δίνω τα κομμάτια να τα μελετήσει στο τσίμπελ (ρώσσικο σαντούρι) η φίλη μου η Αγγελίνα…. πού να βρίσκεις τώρα αρχαίες λύρες. Ωστόσο, για να χαρίσω μιαν ηχητική «ανάσταση» και στα αδικοχαμένα, τα φθαρμένα ή δυσανάγνωστα μέρη, παρακαλώ την Αγγελίνα στα συγκεκριμένα σημεία που λείπουν φράσεις, να χτυπά με ένα ξερό χτύπημα της μπαγκέτας το καπάκι του οργάνου. Σε ένα σημείο ενός κομματιού, όπου το χτύπημα στο καπάκι είναι ρυθμικό, έχουν διασωθεί μόνο τα ρυθμικά σύμβολα – το σημείο αυτό θα το αντιληφθείτε…
Οι τίτλοι, παραδόξως, διασώθηκαν όλοι, εκτός από έναν, αυτόν του 17ου κομματιού, του οποίου μάλιστα μόλις δύο φθόγγοι έχουν διασωθεί, κι ίσως δεν ανήκει στο ανθολόγιο, αλλά πρόκειται για κάποιον ύμνο.
1. Παυσίλυπον
2. Χορός
3. Προπομπή
4. Ωδή
5. Χρησμός
6. Πολύσπαστον
7. Έπος
8. Παιδικόν
9. Συρματικόν
10. Σελήνης
11. Επιτύμβιον
12. Σήμαντρα
13. Πυθικός νόμος
14. Στάσιμον
15. Χορικόν
16. Εφήβων
17. Αδιάτακτον
Συνέθεσα 17 fragmenta antiqua για cimbel, ως ένα στοχαστικό παιχνίδι πάνω στο θέμα της ανάγνωσης του παρελθόντος μέσα από φθαρμένα τεκμήριά του που μας χαρίζει η επιείκεια του χρόνου. Η υπόθεση του έργου είναι ότι πέφτει στα χέρια μου ένας αρχαίος πάπυρος μισοφαγωμένος απ’ την υγρασία των αιώνων. Πρόκειται, μάλλον, για ένα μικρό μουσικό ανθολόγιο. Στα διατηρημένα μέρη του σώζονται αποσπάσματα από 17 μουσικά κομμάτια. Μεταφέρω τις ευανάγνωστες μουσικές φράσεις στη σύγχρονη σημειογραφία και δίνω τα κομμάτια να τα μελετήσει στο τσίμπελ (ρώσσικο σαντούρι) η φίλη μου η Αγγελίνα…. πού να βρίσκεις τώρα αρχαίες λύρες. Ωστόσο, για να χαρίσω μιαν ηχητική «ανάσταση» και στα αδικοχαμένα, τα φθαρμένα ή δυσανάγνωστα μέρη, παρακαλώ την Αγγελίνα στα συγκεκριμένα σημεία που λείπουν φράσεις, να χτυπά με ένα ξερό χτύπημα της μπαγκέτας το καπάκι του οργάνου. Σε ένα σημείο ενός κομματιού, όπου το χτύπημα στο καπάκι είναι ρυθμικό, έχουν διασωθεί μόνο τα ρυθμικά σύμβολα – το σημείο αυτό θα το αντιληφθείτε…
Οι τίτλοι, παραδόξως, διασώθηκαν όλοι, εκτός από έναν, αυτόν του 17ου κομματιού, του οποίου μάλιστα μόλις δύο φθόγγοι έχουν διασωθεί, κι ίσως δεν ανήκει στο ανθολόγιο, αλλά πρόκειται για κάποιον ύμνο.
1. Παυσίλυπον
2. Χορός
3. Προπομπή
4. Ωδή
5. Χρησμός
6. Πολύσπαστον
7. Έπος
8. Παιδικόν
9. Συρματικόν
10. Σελήνης
11. Επιτύμβιον
12. Σήμαντρα
13. Πυθικός νόμος
14. Στάσιμον
15. Χορικόν
16. Εφήβων
17. Αδιάτακτον
Με τα λίγα .... περσικά που γνωρίζω απέδωσα τους τίτλους και εις την γιουτιουμπικήν.
Τα 17 fragmenta για τσίμπελ σε δύο βίντεο,
η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο του Αλκίνοου Ιωαννίδη. "Έφτιαξα αυτό το στούντιο για να ηχογραφώ ό,τι μου αρέσει", μας είπε καθώς μας υποδέχτηκε. Ο Αλκίνοος, ολοκλήρωσε το δώρο του με ένα κέρασμα σε ωραιότατον μαγειρείον της Σταμάτας. Αρνάκι στη γάστρα με πατατούλες, σπιτικό.
9 σχόλια:
Ευφάνταστη η ποιητική ιδέα - γενεσιουργός πρόφαση, εξαιρετική η συνθετική υλοποίηση και θαυμάσια η εκτέλεση της Αγγελίνας. Θυμάμαι και τη ζωντανή εκτέλεση της, έδωσε στο έργο και μια εικαστική διάσταση.
Και μια σημείωση για τον Ευκλείδη: Η σημασία των Στοιχείων είναι πρώτιστα διδακτική και "οργανωτική". Η αξία του όντως είναι τεράστια - το δεύτερο περισσότερο τυπωμένο βιβλίο μετά την Αγία Γραφή και λάβε υπόψη σου ότι η Αγία Γραφή αναφέρεται στους γήινους αποκλειστικά, ενώ τα "Στοιχεία" αναφέρονται και σε κάθε εξωγήινο που μπορεί να συλλάβει τις έννοιες του "σημείου", της "ευθείας" και του "επίπεδου"...
Τα περισσότερα μαθηματικά που περιγράφει στα "Στοιχεία" δεν είναι δικά του και ήταν γνωστά στην εποχή του. Σαφώς και θα ήταν τεράστιο το έλλειμα σε μαθηματική γνώση αν είχαν χαθεί τα Στοιχεία, θα μπορούσε όμως από άλλα συγγράμματα ελλήνων μαθηματικών να ανασυγκροτηθεί η γνώση.
Για περισσότερα δες τον Πρόλογο και την Εισαγωγή στο εξαιρετικό και δυσεύρετο δυστυχώς βιβλίο του Ευάγγελου Σταμάτη, "Ευκλείδου Γεωμετρία", ΟΕΔΒ 1975.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η ιδέα εκκίνησης έδωσε ένα θαυμάσιο μουσικό αποτέλεσμα!
Μου άρεσε η ανάρτηση του έργου σου γιατί είχα την ευκαιρία να το ‘’κατεβάσω’’. Αρχικά περίμενα πως θα είχες αναρτήσει την βιντεοσκόπηση του Athenaeum με την πάντα έξοχη Αγγελίνα. Δεν γινόταν; Θα ήταν ίσως ‘’βαρύ’’ λόγω διάρκειας και θα έπρεπε να σπάσει σε μέρη;
Υ.Γ.
Τα Στοιχεία του Ευκλείδη μάλλον δεν θα πρέπει να είναι το δεύτερο περισσότερο τυπωμένο βιβλίο αλλά το πρώτο. Καθότι μπορεί να έχει τυπωθεί και εκτός Γης.
Κάτι που μάλλον δεν θα κάνει η Αγία γραφή.
ΑΙΩΝ (=Χρόνος) ΠΑΙΣ ΠΕΣΣΕΥΩΝ (=που παίζει κύβους/ζάρια).
Προσθέτω μια μικρή ζωγραφιά: Την εικόνα του ανιψιού μου, όταν μόλις τριών χρονών είχε εμπεδώσει τη διαφορά μεταξύ μνημείου και ερειπίου. Έφτιαχνε με τα τουβλάκια του lego ένα κτίσμα και μετά λέγοντας «τώρα θα το κάνω ερείπιο» του έδινε μια μπουνιά και γέλαγε. Ίσως, αυτό να στάθηκε η ουσιαστική αφορμή για τη δημιουργία των Fragmenta Antiqua. Μια αγωνία μπροστά στην βεβαιότητα για τον τρόπο δράσης του χρόνου, που εκφράστηκε με μια προνοητική μίμησή του.
Ο χρόνος όμως δεν πρόκειται να ξεγελαστεί. Τι θα γίνει αν ο αεί πεσσεύων παις ρίξει μια μπουνιά πάνω στα ήδη ερείπια;
Με την νέα διάσταση που δίνεις στο έργο σου, μου θυμίζει το PHORION του αείμνηστου L. Foss. Εδώ ο παις έδωσε μια μπουνιά πάνω στην Partita III σε Μι του Bach.
Είναι δίκαιο πάντως. Αφού ο χρόνος παίζει μαζί μας δικαιούμεθα κι εμείς να παίζουμε μαζί του, κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο στην Τέχνη...
Αν φτιάξεις ερείπια δεν φοβάσαι μήπως και κάποτε γίνουν ερείπια.
Δεν φτιάχνονται ερείπια. Και κατεστραμμένα υλικά να χρησιμοποιήσεις και πάλι δεν μπορείς. Ή θα φτιαχτεί κάτι με τα φθαρμένα αυτά υλικά ή θα μείνει ανολοκλήρωτο.
Αν αγαπητέ μου ανώνυμε αφαιρεθούν νότες, ή και τμήματα από τα 17 fragmenta, ή ακόμη και κομμάτια ολόκληρα και μείνουν πχ 2 από τα 17, το έργο δεν θα πάθει απολύτως τίποτα ως προς αυτό που εκφράζει. Ίσως να κάνω και λάθος, αλλά τουλάχιστον εμένα δεν θα μου λείψει τίποτα.
Χωρίς να αντιστοιχώ αξιακά, αλλά μόνο τεχνικά, θα προσέθετα ότι το 4'.43" του Cage με κανένα τρόπο δεν καθορίζεται από την οιαδήποτε συνέπεια ή ασυνέπεια μιας εκτέλεσης ως προς την χρονική ακρίβεια.
Και για να είμαι επακριβώς τίμιος, εάν χάνονταν 15 από τα 17 fragmenta, ίσως το μόνο που θα μου έλειπε θα ήταν ότι θα έπρεπε η βασική ιδέα να υπηρετείται πλέον από τον πρώτο Πρώτο αριθμό ( τον 2) αντί από τον έβδομο (τον 17). Αν χάνονταν όλα - που είναι βέβαιο ότι θα χαθούν - τότε ας έμενε μονον ο τίτλος για λίγο. Ματαιοδοξίες......
Δημοσίευση σχολίου